Plastic afval uit kanaal op kroegentocht door Brussel als aanklacht tegen plastic vervuiling
Zit jij op dit moment aan onze tafel in een café met de dolgedraaide klok boven je hoofd? Dan maak je op dit moment deel uit van een sensibiliserende kunstopstelling genaamd “Time’s ticking by very fast and what are we doing about plastic pollution?“.
De tafel en horloge zijn gemaakt van een grote hoeveelheid plastic afval dat door de deelnemers van onze kajakactiviteit en de Haven van Brussel opgevist is uit het Brussels kanaal. Ondanks het 6-jarig bestaan van City to Ocean en de opkuisboten van de Haven blijft het kanaal vervuild met enorme hoeveelheden drijvend plastic afval. En dat is elders in Brussel niet beter, de berichten over afval en frustratie over afval in de straten blijven zich opstapelen terwijl de oplossingen uitblijven, net zoals de regeringsvorming en de subsidies voor Brusselse vzw’s.
In de tafel en horloge zitten plastic zakken, dopjes van plastic flessen, plastic bekers, plastic deksels van take-away en verpakkingen allerhande verwerkt, allemaal dingen waarvoor er oplossingen zijn die dit afval zouden kunnen vermijden of uit de natuur zouden kunnen houden. Maar toch lijkt het nog steeds niet de goede kant op te gaan, integendeel. Met deze reizende kunstopstelling willen we aandacht vragen voor de plastic vervuiling, een gesprek opwekken bij diegenen die plaats nemen aan de tafel en de verschillende parlementen in België oproepen om werk te maken van ambitieuze oplossingen.
Waarom café's?
Café’s zijn één van de laatste plekken waar er nog vrij afvalloos gewerkt wordt, bier wordt aangeleverd in herbuikbare biervaten en -flesjes en frisdrank wordt ook voor een groot deel geserveerd in herbruikbare glazen flesjes. Geen plastic dus en geen single-use. Zorgt dit er onbewust voor dat diegenen die begaan zijn met het milieu nog steeds graag op café gaan? Voor ons in ieder geval wel. Het afvalloze geldt echter niet voor wijnflessen en flessen sterke drank maar dat is hopelijk maar een kwestie van tijd. En terwijl de café’s hier het voorbeeld tonen zijn het net het bier en de frisdranken die in het milieu het zichtbaarste probleem vormen. 40% van het volume aan zwerfvuil in Belgïe bestaat uit plastic flesjes en blikjes en deze zijn tegelijkertijd de stukken afval die onze deelnemers het meest frequent uit het water vissen tijdens onze kajakactiviteit in centrum Brussel.
Plastic vervuiling gaat veel verder dan alleen plastic flesjes in de goot
Plastic sluipt sinds jaren in al zijn vormen continu het milieu, onze leefwereld en onze lichamen binnen:
- Elk jaar wordt er wereldwijd 430 miljoen ton plastic geproduceerd.
- Ongeveer 2/3 van al dat plastic wordt slechts één keer gebruikt en daarna weggegooid
- Elk jaar sterven meer dan 100.000 zeedieren door plasticvervuiling, vaak door verstikking of interne schade
- Plastic is aangetroffen in de diepste oceaangreppels én op de hoogste bergtoppen, zelfs op de Mount Everest
- Microplastics zijn teruggevonden in het bloed van mensen, moedermelk en placenta’s
- Mensen consumeren gemiddeld een creditcard aan plastic per week (ongeveer 5 gram) via water, lucht en voedsel
- Onderzoek wijst uit dat microplastics celbeschadiging, ontstekingen en mogelijk hormoonverstoringen kunnen veroorzaken
- Minder dan 10% van al het plastic wereldwijd wordt gerecycled. De rest wordt verbrand, gestort of komt in het milieu terecht
- Veel zogenaamd gerecycled plastic wordt uiteindelijk in ontwikkelingslanden gedumpt, vaak op illegale stortplaatsen
- Tegen 2050 zal er, als we zo doorgaan, meer plastic in de oceaan zijn dan vis (in gewicht)
En het allerlaatste nieuws is dat microplastics fotosynthese verhinderen bij planten en zo de voedselproductie in gevaar brengen.
Wat denk jij hiervan?
Kan jij iets doen om de situatie te keren? Kunnen de mensen rondom jou er iets aan doen? Misschien doe je al iets?
Het helpt zeker als je probeert zo weinig mogelijk single-use plastic voorwerpen of verpakkingen te kopen, niet te drinken uit plastic flessen maar uit glas, geen plastic te gebruiken in je keuken of de badkamer, geen synthetische kleding te kopen, niets naast een overvolle vuilbak te zetten, je niet te laten beïnvloeden door reclame en geen vis te eten want de visserij is een zeer grote bron van plastic vervuiling in de oceanen. Dit raakt bijna aan alle aspecten van ons leven en komt voort uit de alomtegenwoordigheid van plastic en plastic vervuiling.
Oneerlijk spel
Heb je al gemerkt dat de consument steevast met de vinger gewezen wordt wanneer bedrijven of sommige politiekers in de pers aan het woord komen over plastic vervuiling of wanneer de zoveelste oproep voor een cleanup verspreid wordt door Mooimakers of BeWapp? Producenten en supermarkten overspoelen de maatschappij met enorme en steeds groter wordende hoeveelheden wegwerp plastic maar slagen er toch telkens in de problematiek te reduceren tot ‘consumenten die plastic afval in de straat achterlaten’.
Het volledige verhaal is dat plastic vervuilt gedurende zijn hele levensloop: van het oppompen van olie, tot plastic nurdles die rechtstreeks in het milieu terechtkomen bij fabricage en transport, microplastics die in onze lichamen terechtkomen bij het consumeren van producten in plastic verpakkingen (bijvoorbeeld door te drinken uit plastic flessen), en van de afvalophaling tot de recyclage of verbranding.
In al deze stadia komt plastic terecht in het milieu en in onze lichamen alsook die van dieren. En dit gebeurt meer onzichtbaar dan zichtbaar, zo zijn de portie aan maandelijkse riooloverstorten telkens een bom aan microplastics die in onze waterlopen geloosd worden en heeft een plastic item aan zwerfvuil dat opgekuisd wordt al een hoeveelheid aan plastic vrijgegeven onder invloed van zon, regen en wind.
In het straatbeeld is hier echter weinig van te merken, integendeel, er worden miljoenen uitgegeven aan (straat)-reclame voor producten in plastic verpakkingen. Wat jij bewust ziet op de hier getoonde reclame van Chaudfontaine is dat het bruisend en fruitig is maar tegelijkertijd krijg je ook een onbewuste boodschap mee, dat het ok is om te consumeren in een plastic fles, dat plastic flessen deel uitmaken van onze maatschappij, dat deze de normaal van vandaag zijn en dat er geen enkel probleem is.
De finale
Heb jij aan onze tafel gezeten, heb je er via via over gehoord of wil jij simpelweg ook iets doen aan de plastic vervuiling? Stuur dan een bericht naar de bedrijfswereld met je koopgedrag, vermijd zoveel mogelijk plastic en zeker plastic voor eenmalig gebruik. Wat een CEO van een groot bedrijf heel goed beseft maar de mensen zelf niet, is dat wanneer genoeg mensen zich verenigen ze een bedrijf of industrie volledig kunnen platleggen simpelweg door een product niet meer te kopen.
Ben je politieker in Brussel of Belgïe en wil jij hier ook iets aan doen? Dan kan dat o.a. door:
- statiegeld in te voeren op plastic flesjes,
- plastic zakken en plastic takeaway verpakkingen te verbieden en te vervangen door herbruikbare varianten,
- door het verbieden van straatreclame voor producten in plastic verpakkingen en misleidende claims op producten ,
- door producenten en supermarkten hergebruik quota op te leggen voor verpakkingen,
- door het produceren van synthetische kleding moeilijker te maken,
- door een afvalbarriere of bellenscherm te plaatsen in het kanaal om al het afval tegen te houden voordat het naar de zee stroomt,
- door plinten te plaatsen langs het kanaal om het afval op de kade te houden en uit het water,
- door het stopzetten van alle riooloverstorten,
- en door het beter informeren van de bevolking over de problematiek.
Ben je een supermarkt of producent van plastic voor eenmalig gebruik? Dan ontmoeten we jullie graag eens in één van de café’s aan onze tafel gemaakt van plastic afval. We luisteren graag naar jullie toekomstvisie en stellen met plezier die van ons voor.
Tot op café?
De tafel en horloge zullen de komende weken in de café’s hieronder terug te vinden zijn. Neem iedereen mee die je kent en beraadslaag rond de tafel wat jullie volgende stap is of wat wij samen kunnen doen. Overtuig die ene vriend eens naar een verpakkingsvrije winkel te gaan, schrijf aan de tafel een brief naar de supermarkt waar jij je inkopen doet en vraag naar producten zonder verpakkingen, leg aan de tafel jullie agenda’s bij elkaar om samen eens een documentaire te bekijken over plastic vervuiling (een tip kan zijn ‘Buy now’), surf aan de tafel naar onze website om jullie in te schrijven voor een kajaktocht in het Brussels kanaal om de plastic vervuiling zelf van dichtbij te ervaren, impact verzekerd, of gebruik de tafel simpelweg als eerste date met de vrouw of man van je leven, dat is ook goed. Wees gewoon voorzichtig en stoot geen glazen of flessen om, de tafel wiebelt lichtjes op zijn poten net zoals de natuur die minder en minder kan appreciëren dat we dit zomaar blijven laten gebeuren.
Billie
19 tot 26 mei
Sint-katelijnestraat 42, 1000 Brussel
Café Merlo
26 mei tot 3 juni
Baksteenkaai 80, 1000 Brussels
Billie
19 tot 26 mei
Sint-katelijnestraat 42, 1000 Brussel
Café Merlo
26 mei tot 3 juni
Baksteenkaai 80, 1000 Brussels
Winok
3 tot 10 juni
Av. Louis Bertrand 48, 1030 Schaerbeek
L’ermitage nanobrasserie
10 tot 17 juni
34 Rue de Moscou, 1060 Brussel
Winok
3 tot 10 juni
Av. Louis Bertrand 48, 1030 Schaerbeek
L’ermitage nanobrasserie
10 tot 17 juni
34 Rue de Moscou, 1060 Brussel
Brussels Beer Project – Bailli
17 tot 24 juni
Rue du Bailli 1/A, 1000 Brussel
Brussels Beer project – Bailli
17 tot 24 juni
Rue du Bailli 1/A, 1000 Brussel